شاهنامه فردوسی، شاهکار جاودانه حضرت حکیم ابوالقاسم فردوسی؛ بزرگترین شاعر حماسهسرای جهان است. این کتاب، شناسنامه و هویت ملی ایرانیان میباشد.
حضرت فردوسی با نگارش شاهنامه و منظوم کردن اساطیر و حماسهها و تاریخ ایرانزمین، بههمراه بهرهگیری از واژگان پارسی برای سرودن این اثر جاودانه، مهمترین نقش را در احیای فرهنگ پارسی و هویت ایرانی در غبار چیرگی فرهنگهای بیگانه در روزگاران نابسامانی ایران داشت.
زندگینامه فردوسی
فردوسی در زمان حکومت سامانیان زاده شد. در آن زمان خراسان تحت نفوذ سامانیان بود و جنبشهای اجتماعی و فرهنگی در این مناطق، باعث به وجود آمدن روحیه ایرانگرایی و وطنپرستی در میان مردمان شده بود.
وی هنگامی که دریافت ابومنصور عبدالرزاق حاکم خراسان دستور به جمعآوری افسانههای ایران باستان موسوم به خداینامهها را داده است، کوشید تا با دست یافتن به این نسخهها، تاریخ اساطیری ایران را به نظم درآورد.
برای آشنایی با اساطیر ایرانی بخوانید:
کتاب اساطیر ایرانی
او سرانجام موفق به این کار شد و سی سال از عمر خود را صرف مکتوب کردن تاریخ حماسی ایرانزمین کرد. او در این مدت تمام اندوختهاش را در این راه صرف کرد و در پایان عمر بسیار فقیر شده بود.
پایان شاهنامه همزمان بود با به قدرت رسیدن غزنویان در شرق ایران. فردوسی که در این زمان بسیار فقیر شده بود، برای تامین گوشی از مخارج زندگیاش به دربار سلطان محمود غزنوی رفت و شاهنامهاش را به او تقدیم کرد تا بلکه صلهای دریافت کرده و بتواند مخارج زندگی را بپردازد. اما سلطان محمود که اصالتا ایرانی نبود، به این اثر سترگ ارجی ننهاد . این بیمهری را فردوسی در شاهنامه بازگو کرده است.
در باب تاریخ وفات فردوسی نظریه روشنی موجود نیست. اما منابع گوناگون اکثرا بر روی سال ۴۱۶ هجری قمری متفق هستند. مشهور است که پس از مرگ وی، واعظ شهر اجازه دفن شدن او در گورستان شهر را نداد.
به ناچار دخترش او را در باغ خانوادگیشان دفن کردند. قرنها گذشته است و از آن واعظ و گورستان طوس اثری نیست اما مزار فردوسی، به عنوان مهمترین نماد فرهنگی ایرانزمین، با شکوه هرچهتمامتر در طوس قد برافراشته است. محبوبیت فردوسی به اندازهای است که مقبرهاش قرنهاست محل تجمع عاشقان ادبیات و دوستداران وطن است.
سخنی پیرامون شاهنامه فردوسی
شاهنامه مرجع تمام منظومههای حماسی بعدی در ایران است است. آثاری نظیر گرشاسپنامه و فرامرزنامه و کوشنامه و… که همگی پس از شاهنامه سروده شدند، تحتتاثیر اثر فردوسی بودند.
اما خود شاهنامه متاثر از کتاب گشتاسپنامه سروده دقیقی طوسی بود. دقیقی بخشی از تاریخ ایران باستان را سرود اما پیش از تکمیل آن به قتل رسید و فردوسی با مطالعه آن، بر آن شد تا تمام اساطیر ایران باستان را به نظم در بیاوپرد و البته وفادارانه، هزار بیت از سروده دقیقی را نیز با نام او در شاهنامه گنجاند.
شاهنامه بدونتردید بزرگترین حماسه منظوم ایرانی و یکی از بزرگترین حماسههای منظوم در میان تمام سرودههای جهان است. سرودن شاهنامه سی سال زمان برد. سی سال زمان برای زنده کردن هویت یک ملت بزرگ که به دست بیگانگان رو به فراموشی و نابودی گذاشته بود.
جایگاه شاهنامه فردوسی در تاریخ و ادب ایرانی
بدون هیچ تردیدی شاهنامه شناسنامه و هویت ایران و ایرانی است. این کتاب از دیرباز، تمامی اقوام ایرانی را به سوی خود جذب کرده و از گسستگی ایران در دوران پر التهاب پس از سقوط ساسانیان، پیشگیری کرده است.
هرچه از شاهنامه گفته شود، کم است. این کتاب سترگ را ایرانی باید روی چشمهای خود بگذارد. در هیچ کجای دنیا هیچ ملتی چنین شاهکاری برای خود نتوانسته است خلق نماید. تنها شاید بتوان کتاب ایلیاد و اودیسه هومر و یا کتاب معظم مهابهارات را تا حدودی همسنگ شاهنامه قلمداد کرد که البته آنها نیز در جایگاهی پایینتر از شاهنامه قرار دارند.
لذا بر هر ایرانی واجب و بایسته و شایسته است که با دقت این اثر عظیم و این شاهکار بیبدیل را مطالعه و در حفظ و نگهداری و نگهبانی از آن کوشا باشد. این کتاب شناسنامه و هویت ایران و ایرانی است.
شاهنامه فردوسی، نقطه اوج ملیگرایی ایرانی
شاهنامه، اپیک حماسی شاعر بزرگ ایرانی، ابوالقاسم فردوسی توسی است. این اثر در قرن ۱۰ میلادی به زبان فارسی نگاشته شد و جلوهگری بینظیر از تاریخ و اسطورههای ایران را ارائه میدهد.
شاهنامه به سه دستهی کلیتر، یعنی اساطیر پیشین ایران، تاریخ حماسی ایران، و تاریخ ایران در دوره ساسانیان تقسیم میشود. این اپیک حماسی داستانهای شاهان، قهرمانان، و پیشینههای تمدن ایران را شرح میدهد.
شاهنامه به عنوان جلوهای از هویت فرهنگی ایران و ثروت زبانی فارسی شناخته میشود و همچنان یکی از شاهکارهای برجسته ادبیات جهان محسوب میشود.
Shahnameh of Ferdowsi
Ferdowsi, also known as Hakim Abu’l-Qasim Ferdowsi Tusi, was a highly celebrated Persian poet and the Shahnameh of Ferdowsi author of the epic masterpiece, the “Shahnameh” or “Book of Kings.” Born in the 10th century in the city of Tus, Ferdowsi dedicated much of his life to creating this monumental work, which became a cornerstone of Persian literature and a reservoir of historical and mythological tales.
The “Shahnameh” is an epic poem that spans over 50,000 couplets and narrates the history of Iran from its mythical beginnings to the Arab-Muslim conquest. Ferdowsi undertook this epic task not only to revive and preserve the Persian language but also to revive the national pride of his compatriots. Despite facing challenges and the lack of royal patronage, Ferdowsi’s commitment to his cultural heritage resulted in a literary masterpiece that reflects his deep love for Iran and its rich history.
Ferdowsi’s contribution to Persian literature extends beyond the “Shahnameh,” as he played a crucial role in standardizing and revitalizing the Persian language. His legacy endures as a symbol of cultural identity, and his poetic artistry continues to inspire generations, making him an iconic figure in Persian literature and a key contributor to the world’s literary heritage.
مطالعه آنلاین شاهنامه
برای مطالعه آنلاین شاهنامه فردوسی ، بر روی هر یک از بخشهای زیر کلیک بفرمایید:
پادشاهی اشکانیان
پادشاهی اردشیر
پادشاهی شاپور پسر اردشیر سی و یک سال بود
پادشاهی اورمزد
پادشاهی بهرام اورمزد
پادشاهی بهرام نوزده سال بود
پادشاهی بهرام بهرامیان
پادشاهی نرسی بهرام
پادشاهی اورمزد نرسی
پادشاهی شاپور ذوالاکتاف
پادشاهی اردشیر نکوکار
پادشاهی شاپور سوم
پادشاهی بهرام شاپور
پادشاهی یزدگرد بزهگر
پادشاهی بهرام گور
پادشاهی یزدگرد ، هرمز ، پیروز ، بلاش
پادشاهی قباد چهل و سه سال بود – داستان مزدک
پادشاهی کسری نوشین روان چهل و هشت سال بود
پادشاهی هرمزد دوازده سال بود
پادشاهی خسرو پرویز
پادشاهی شیرویه
پادشاهی اردشیر شیروی
پادشاهی فرایین
پادشاهی پوراندخت
پادشاهی آزرمدخت
پادشاهی فرخزاد
پادشاهی یزدگرد
کیومرث
هوشنگ
طهمورث
جمشید
ضحاک
فریدون
منوچهر
پادشاهی نوذر
پادشاهی زوطهماسپ
پادشاهی گرشاسپ
کیقباد
پادشاهی کیکاووس و رفتن او به مازندران
رزم کاووس با شاه هاماوران
رستم و سهراب
داستان سیاوش
پادشاهی کیخسرو شصت سال بود
گفتار اندر داستان فرود سیاوش
داستان کاموس کشانی
داستان خاقان چین
داستان اکوان دیو
داستان بیژن و منیژه
داستان دوازده رخ
اندر ستایش سلطان محمود
پادشاهی لهراسپ
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود
داستان هفتخوان اسفندیار
داستان رستم و اسفندیار
داستان رستم و شغاد
پادشاهی بهمن اسفندیار صد و دوازده سال بود
پادشاهی همای چهرزاد سی و دو سال بود
پادشاهی داراب دوازده سال بود
پادشاهی دارای داراب چهارده سال بود
همچنین شما میتوانید شاهنامه فردوسی را به صورت PDF از لینک زیر دانلود نمایید: دانلود کتاب شاهنامه فردوسی |