" ایوان چهارم " که حاکمیت امپراتوری روسیه را در قرن ۱۶ میلادی بر عهده داشته است، به عنوان تزار مخوف روسیه شناخته می‌شود.
نخستین سلاطین روسیه تا پیش از روی کار آمدن ایون مخوف خود را امپراتور می‌نامیدند. ایوان از یک سو موفق شد با تحت فشار قرار دادن دولت‌های همسایه به پیروی از منافع روسیه، کشورگشایی کند و از سوی دیگر اخلاق غیر‌قابل پیش‌بینی وی علی‌الخصوص در دوران کهولت سن، همواره دربار را در استرس و فشار قرار می‌داد.
ایوان در دوران حکومت و فرمانروایی خویش، قتل‌عام‌های بسیاری ترتیب داد و به شکل وحشتناکی افراد زیادی را شکنجه کرد.
او که در سال ۱۵۴۷ میلادی در سن ۱۶ سالگی به سلطنت رسیده و در ماه فوریه همان سال نیز با دختر آرام، ملایم و فروتنی با نام آناستاسیا ازدواج کرد، در آغاز دوران حکومت خود همه چیز را به شکل توطئه بر علیه خویش می‌دید. اخلاق خشن و روحیه بسیار بی‌رحم تزار جوان، همسر وی ملکه آناستاسیا را به وحشت انداخته بود. ملکه سعی می کرد با توجه خود و عشق‌ورزی به تزار، قلب و افکار او را نرم و آرام سازد که تا حدودی نیز موفق شد. یکی از عواملی که توانست ملکه را به هدفش یعنی مهربانی قلب تزار برساند، آتش‌سوزی مسکو بود که نیمی از این شهر به یکباره به خاکستر تبدیل شد. پس از این بلای خانمان سوز، قلب تزار با دیدن مردم رنج کشیده و وحشت‌زده به رحم آمده و گویی نرم شده بود. اما چندی بعد با مرگ ملکه، ایوان مجددا دلسوزی و مهربانی خود را از دست داد و شکنجه‌ها از سر گرفته شدند.
پس از ملکه آناستاسیا او ۶ بار دیگر ازدواج رسمی کرد و همچنین با زنان بسیاری رابطه غیر‌رسمی داشت. ولی هیچکس نتوانست جایگزین عشق اول و آخر ایوان شود.
سرنوشت تلخ تزار ایوان گریبانگیر همسران وی نیز شده بود. ملکه مارینا همسر دوم تزار نیز به طرز اسرارآمیزی از دنیا رفت. همسر سوم ایوان ملکه مارفا تنها ۱۵ روز پس از ازدواج با او زنده ماند. دو همسر بعدی وی که هر دو آنیا نام داشتند به دستور تزار کچل شده و به راهبه‌خانه فرستاده شدند. همسر بعدی وی ملکه ماریا که از خاندان قدیمی <دولگاروکیخ> بود نیز پس از گذشت یک روز از مراسم عقد، به دستور ایوان در آب خفه شد. تزار ایوان مخوف دلیل این دستور را باکره نبودن ماریا اعلام کرد. آخرین همسر ایوان که او نیز همچون دو همسر پیشین ماریا نام داشت، برای وی فرزند پسری با نام دیمیتری به دنیا آورد. اما پس از گذشت مدت کوتاهی، علاقه تزار به او نیز از دست رفت و آنها را به شهر اوگلیچ فرستاد.
فرزندان ایوان مخوف نیز سرنوشت فلاکت بار و تلخی داشتند. سه فرزند دختر از همسر اول وی یعنی ملکه آناستاسیا، در دوران نوزادی مردند. فرزند پسر وی نیز در دوران خردسالی ناگهان از دست دایه‌اش به داخل آب افتاد و خفه شد. پسر محبوب و جانشین ایوان گروزنی در سن ۲۷ سالگی در پی بحث و جدال با او در اوج خشم و نفرت توسط خود تزار کشته شد. ایوان با عصای پادشاهی ضربه محکی بر شقیقه فرزندش زد و او بلافصه درگذشت.
از تمامی فرزندان و شاهزادگان تنها فرزند بیمار و رنجور ایوان یعنی شاهزاده فیودر توانست زنده بماند. و بدین ترتیب، سرنوشت، او را در سال ۱۵۸۴ میلادی جانشین پدرش ساخت.
